کارکردهای ارتباطی محرمات احرام از منظر آیات و روایات

انسان در زندگی خویش با چهار گونه ارتباط مواجه می­گردد. این چهار ارتباط عبارت است از: «ارتباط انسان با خویشتن، همنوعان، طبیعت و خدا». در این میان «ارتباط با خدا» دایرة گسترده­تری دارد و عامل اساسی و جهت‌دهنده است؛ یعنی مرجع و محور سایر ارتباطات انسان است و آنها را تحت پوشش خود قرار می­دهد. بنابراین، احرام نیز که ترکیبی است از نیت و تلبیه (امر درونی) و پوشیدن لباس (امر ظاهری)، نمی‌توان بدون کارکرد ارتباطی تصور کرد؛ زیرا از سویی محتوای پیام اجتناب از محرمات احرام است و از سوی دیگر، در ارتباطات اسلامی پیام، محوری‌ترین عنصر در ارتباطات است؛ به طوری که بدون آن اصولاً ارتباطی صورت نمی‌گیرد. کارکردهای مختلفی برای محرمات احرام می‌توان برشمرد؛ ارتباط با خویشتن (شناختی و عملی) ارتباطی پایه‌ای و اساسی است که اگر به طور صحیح برقرار گردد و پیام­ها، مفاهیم و معانی‌اش به خوبی درک شود، زمینه و اساس ارتباط انسان با خدا، که مقصود اصلی از احرام است، فراهم خواهد شد.  از مهم­ترین ظرفیت­های ارتباطی در حین احرام، که متأسفانه در تحلیل و بررسی‌ها مورد غفلت و کم­مهری قرار می‌گیرد، ارتباط انسان­ها با یکدیگر و به عبارت روشن­تر، همین ارتباطات انسانی در خلال اجتناب از محرمات احرام است. با بررسی و تحلیل آیات و روایات معلوم می‌شود که با الگوگیری از ترک محرمات، می‌توان از نگاه حداقلی به حج (به­عنوان عمل عبادی) اجتناب کرد و در یک نگاه کامل­تر، کارکرد محرمات احرام را در این زمینه، ایجاد مواسات به واسطة حفاظت از گفتار و کردار دانست؛ زیرا با کنترل غضب و شهوات در زمان احرام، دست­یابی به یک ارتباط مطلوب با هم­نوعان، به مراتب آسان­تر می‌شود.